კრიპტოვალუტა ერთ-ერთი ყველაზე ხშირად განხილული და ნაკლებად გააზრებული თემაა ტექნოლოგიურ სამყაროში. ყველას სმენია ბიტკოინის შესახებ, მაგრამ ძალიან ცოტა ადამიანმა იცის, რას ნიშნავს კრიპტოვალუტა, როგორ მუშაობს, და რატომ გახდა ასეთი პოპულარული. თუ შენც მათ შორის ხარ, ვინც ახლახან დაინტერესდა ამ თემით და გინდა მარტივი და გასაგები ახსნა — სწორ ადგილას ხარ.
კრიპტოვალუტის ძირითადი განმარტება
კრიპტოვალუტა არის ციფრული ან ვირტუალური ვალუტა, რომელიც გამოიყენებს კრიპტოგრაფიას — ანუ დაშიფვრას — უსაფრთხოებისა და სანდოობის უზრუნველსაყოფად. განსხვავებით ტრადიციული ვალუტებისგან (ლარი, დოლარი, ევრო), რომლებიც ქვეყნებსა და ცენტრალურ ბანკებზეა დამოკიდებული, კრიპტოვალუტა არის დამოუკიდებელი, დეცენტრალიზებული და ფუნქციონირებს ბლოკჩეინის ტექნოლოგიაზე.
რას ნიშნავს “კრიპტო”?
ტერმინი “კრიპტო” მომდინარეობს ბერძნული სიტყვიდან „κρυπτός“ — რაც ნიშნავს “დამალულს” ან “დაშიფრულს”. კრიპტოვალუტა სწორედ ამ პრინციპზეა აგებული. ყველა ტრანზაქცია, რომელიც კრიპტოვალუტაში ხდება, დაშიფრულია, რაც ნიშნავს, რომ იგი არ შეიძლება ისე მარტივად გაიყალბოს ან შეიცვალოს. სწორედ ამ დაშიფვრის გამო შეუძლიათ ადამიანებს ერთმანეთთან ფულის გადარიცხვა შუამავლების გარეშე — არც ბანკია საჭირო, არც ფინანსური მაკლერები.
ვალუტის ცნება ციფრულ სივრცეში
ვირტუალური ვალუტა არ არის მხოლოდ ციფრული ფაილი ან კოდი. იგი რეალურად ფუნქციონირებს როგორც ღირებულების მატარებელი. მისი ღირებულება განისაზღვრება მოთხოვნა-მიწოდების პრინციპით. რაც მეტ ადამიანს სურს მისი ფლობა, მით უფრო იზრდება ფასი. ამავდროულად, მას არ აქვს ფიზიკური ფორმა — ის არსებობს მხოლოდ ინტერნეტში და ინახება სპეციალურ საფულეებში (wallets), რომლებიც დაცულია პაროლებითა და დაშიფრული გასაღებებით.
როგორ მუშაობს კრიპტოვალუტა?
შეიძლება გეგონოს, რომ ეს ძალიან რთული ტექნოლოგიაა, მაგრამ რეალურად კრიპტოვალუტის ძირითადი პრინციპები მარტივი ასახსნელია. ყოველი ტრანზაქცია, რომელიც კრიპტოვალუტაში სრულდება, იწერება ბლოკჩეინის სახელწოდებით ცნობილ გლობალურ საჯარო რეესტრში.
ბლოკჩეინი — კრიპტოვალუტის ტექნოლოგიური საძირკველი
ბლოკჩეინი არის მონაცემთა ჯაჭვი, რომელიც შედგება ბლოკებისგან. ყოველი ბლოკი შეიცავს ტრანზაქციის დეტალებს და უკავშირდება წინა ბლოკს, ქმნის ჯაჭვს. ეს სისტემა უზრუნველყოფს, რომ ვერავინ შეცვლის ტრანზაქციებს წარსულში, რადგან ჯაჭვის ნებისმიერი ბლოკის შეცვლა ავტომატურად დაარღვევს მთელ ჯაჭვს. სწორედ ეს არის დეცენტრალიზაციის უპირატესობა — არავინაა ერთი ცენტრი, რომელსაც შეუძლია სისტემის კონტროლი.
როგორ ხდება ტრანზაქციების დადასტურება?
ტრანზაქციის დადასტურება ხდება ე.წ. მაინერების მიერ. ისინი იყენებენ კომპიუტერულ ძალას, რათა გადაჭრან რთული მათემატიკური ამოცანები და დაამტკიცონ, რომ ტრანზაქცია ლეგიტიმურია. ამ პროცესს ეწოდება „მაინინგი“. როდესაც ტრანზაქცია დადასტურდება, ის ემატება ბლოკჩეინს და ხდება საჯაროდ ხილული, თუმცა ანონიმური. მაინერები იღებენ ჯილდოს — ახალი მონეტები ან ტრანზაქციის საკომისიო — რის გამოც მათთვისაც საინტერესოა ამ პროცესში მონაწილეობა.
კრიპტოვალუტის მთავარი ტიპები
კრიპტოვალუტის სამყაროში ათასობით სხვადასხვა ტიპის ვალუტა არსებობს, თუმცა მხოლოდ რამდენიმე მათგანი გახდა მართლაც ცნობილი და ფართოდ გამოყენებული.
ბიტკოინი (Bitcoin) — ციფრული ოქრო
ბიტკოინი იყო პირველი კრიპტოვალუტა, რომელიც შეიქმნა 2009 წელს პირობითი სახელით ცნობილი პიროვნების — სატოში ნაკამოტოს მიერ. მას შემდეგ იგი გახდა ერთგვარი სტანდარტი კრიპტოვალუტებისთვის. ბიტკოინი ხშირად მოიხსენიება როგორც “ციფრული ოქრო”, რადგან მას აქვთ შეზღუდული მარაგი — მხოლოდ 21 მილიონი ბიტკოინი იარსებებს ოდესმე. მისი ღირებულება დროთა განმავლობაში მკვეთრად გაიზარდა და დღეს იგი ითვლება არა მხოლოდ გადახდის საშუალებად, არამედ ინვესტიციურ აქტივადაც.
ეთერიუმი (Ethereum) და მისი სმარტ-კონტრაქტები
Ethereum არის მეორე ყველაზე პოპულარული კრიპტოვალუტა, რომელიც შექმნა ვიტალიკ ბუტერინმა. მისი მთავარი უპირატესობა ბიტკოინთან შედარებით არის ე.წ. “სმარტ-კონტრაქტების” შესაძლებლობა. ეს გახლავთ პროგრამირებადი კონტრაქტები, რომლებიც ავტომატურად სრულდება გარკვეული პირობების შესრულებისას. სწორედ ამან გახადა Ethereum პოპულარული მრავალ აპლიკაციაში — მათ შორის NFT-ებში და DeFi პლატფორმებში.
სხვა პოპულარული კრიპტოვალუტები
გარდა ბიტკოინისა და ეთერიუმისა, არსებობენ სხვა მნიშვნელოვანი კრიპტოვალუტებიც:
- Ripple (XRP) — ფოკუსირებულია სწრაფი და იაფი ტრანზაქციების უზრუნველყოფაზე.
- Litecoin (LTC) — ბიტკოინის მსგავსი, მაგრამ უფრო სწრაფი ტრანზაქციებით.
- Cardano (ADA) — ორიენტირებულია უსაფრთხო და მდგრად ბლოკჩეინ სისტემებზე.
რატომ არის კრიპტოვალუტა პოპულარული?
ბევრისთვის კრიპტოვალუტა არის მომავლის ფული, მაგრამ მის პოპულარობას ხელს უწყობს კონკრეტული უპირატესობებიც.
დეცენტრალიზაცია და ანონიმურობა
ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი მახასიათებელი კრიპტოვალუტისა არის ის, რომ მას არ მართავს ერთი ცენტრალური ინსტიტუცია. ბანკების და მთავრობებისგან განსხვავებით, კრიპტოვალუტა ეკუთვნის ხალხს — ყველა წევრს, ვინც სისტემაში მონაწილეობს. გარდა ამისა, ბევრი ვალუტა ანონიმურია — არ გჭირდება პირადი მონაცემების გადაცემა ტრანზაქციისთვის.
დაბალი საკომისიო და სწრაფი გადარიცხვები
ტრადიციულ საბანკო გადარიცხვებთან შედარებით, კრიპტოვალუტა გთავაზობს ბევრად უფრო სწრაფ და იაფ ტრანზაქციებს. განსაკუთრებით საერთაშორისო გადარიცხვებში, სადაც ხშირად კვირები და მაღალი საკომისიოებია საჭირო. კრიპტოვალუტით კი შეიძლება რამდენიმე წუთში გადაიხადო მთელი მსოფლიოდან.
როგორ შევიძინოთ კრიპტოვალუტა?
შეიძლება მოგეჩვენოს, რომ კრიპტოვალუტის შეძენა რთულია, მაგრამ რეალურად დღეს ეს პროცესი ძალიან გამარტივდა და დამწყებთათვისაც ხელმისაწვდომია.
კრიპტობირჟები და გაცვლითი პლატფორმები
ყველაზე პოპულარული გზა კრიპტოვალუტის შესაძენად არის კრიპტობირჟის გამოყენება, როგორიცაა:
- Binance
- Coinbase
- Kraken
- Bitfinex
ამ პლატფორმებზე შეგიძლია შექმნა ანგარიში, დააკავშირო შენი საბანკო ბარათი და მარტივად შეიძინო ვალუტა.
საფულეების ტიპები და როგორ უნდა შეინახოთ კრიპტო
კრიპტოვალუტის შესანახად აუცილებელია ე.წ. “საფულე”:
- ციფრული საფულე (hot wallet) — ონლაინ, სწრაფი და მოსახერხებელი.
- ფიზიკური საფულე (cold wallet) — გარეთ ინტერნეტიდან, მაქსიმალურად უსაფრთხო.
ყოველთვის უნდა იზრუნო უსაფრთხოებაზე — გამოიყენე ორი-ფაქტორიანი ავტორიზაცია და არასდროს გააზიარო შენი კერძო გასაღებები.
როგორ ინარჩუნებს კრიპტოვალუტა თავის ღირებულებას?
კრიპტოვალუტის ღირებულება არ არის დაცული ცენტრალური ბანკის მიერ და არ უკავშირდება ფიზიკურ აქტივს (როგორიცაა ოქრო). მაშინ როგორ ინარჩუნებს იგი თავის ფასს და რატომ არის ზოგიერთი კრიპტოვალუტა ძალიან ძვირი?
მოთხოვნა და მიწოდება: საბაზრო ეკონომიკის საფუძველი
ყველაზე მთავარი ფაქტორი კრიპტოვალუტის ფასის განსაზღვრისას არის მოთხოვნა და მიწოდება. მაგალითად, ბიტკოინის მაქსიმალური რაოდენობა შეზღუდულია — 21 მილიონი. ეს ქმნის დეფიციტს, რაც ნიშნავს, რომ თუ მოთხოვნა იზრდება, ფასი ავტომატურად იწევს ზემოთ. ასეთი ეკონომიკური მოდელი ხშირად შედარებულია ოქროსთან — რაც უფრო იშვიათია, მით უფრო ძვირია.
ინვესტორების და სპეკულანტების გავლენა
ფასზე დიდ გავლენას ახდენს ბაზარზე მოქმედი ინვესტორები და სპეკულანტები. მაგალითად, თუ ცნობილი ინვესტორი (როგორიცაა ილონ მასკი) აფიქსირებს თავის მხარდაჭერას კონკრეტული მონეტის მიმართ, ეს შეიძლება გამოიწვიოს ფასის მკვეთრი ზრდა. ისევე როგორც აქციების ბაზარზე, საინფორმაციო სივრცე, ემოციები და მოლოდინები ფასის დინამიკას დიდწილად განსაზღვრავს.
ტექნოლოგიური განვითარება და მიღება
ღირებულებას ასევე ზრდის კრიპტოვალუტის პრაქტიკული გამოყენების შესაძლებლობა. რაც უფრო ფართოდ გამოიყენება კონკრეტული ვალუტა — გადახდებში, სმარტ-კონტრაქტებში, NFT-ებში — მით უფრო იზრდება მისი ღირებულება. წარმატებული განახლებები და ახალი ფუნქციების დამატება, მაგალითად Ethereum-ის შემთხვევაში, ასევე პოზიტიურად აისახება ფასზე.
კრიპტოვალუტის სარგებელი და უარყოფითი მხარეები
თითქოს ყველაფერი იდეალურად ჟღერს, მაგრამ კრიპტოვალუტასაც აქვს როგორც დადებითი, ისე უარყოფითი მხარეები. მოდი განვიხილოთ ორივე დეტალურად.
სარგებელი
- დეცენტრალიზაცია — არ საჭიროებს შუამავალ ინსტიტუციებს.
- საერთაშორისო ტრანზაქციების სიმარტივე — სწრაფი და იაფი გადარიცხვები მთელი მსოფლიოდან.
- ღირებულების ზრდის პოტენციალი — ინვესტორებისთვის დიდი შესაძლებლობა.
- ფინანსური ჩართულობა — საშუალებას აძლევს ბანკურ სერვისებს მიუწვდომელ მოსახლეობასაც ფულის გადარიცხვაზე.
უარყოფითი მხარეები
- ფასის მაღალი მერყეობა — კრიპტოვალუტის ფასი ხშირად იცვლება, რაც ზრდის რისკს.
- მონეტარული რეგულაციების არქონა — მომხმარებელი არ არის დაცული როგორც ბანკებთან.
- კიბერუსაფრთხოება და თაღლითობა — ხშირია ჰაკერული შეტევები და გამონაყარი სქემები.
- ენერგიის მაღალი მოხმარება — მაინინგი მოითხოვს დიდ ენერგიას და გავლენას ახდენს გარემოზე.
რისკები და როგორ ავიცილოთ თავიდან თაღლითობა
მიუხედავად იმისა, რომ კრიპტოვალუტა გვთავაზობს უამრავ უპირატესობას, მისი გამოყენება დაკავშირებულია მრავალ რისკთან. ბევრი ახალბედა აჩქარებით აკეთებს ინვესტიციას და ავად იყენებს ფულს.
როგორ იქმნება თაღლითობები კრიპტოსფეროში
- ფიშინგი და თაღლითური ვებსაიტები — ჰაკერები ქმნიან ყალბ პლატფორმებს, რომლებიც იგივენაირად გამოიყურება როგორც Binance ან Coinbase.
- პონცი სქემები და “გარანტირებული შემოსავალი” — არავის შეუძლია გარანტირებულად მოგცეს შემოსავალი კრიპტოში. ასეთ დაპირებებს ეჭვის თვალით უნდა შეხედო.
- ყალბი ICO-ები (Initial Coin Offering) — ზოგი კომპანია აგროვებს ინვესტიციებს და შემდეგ ქრება ბაზრიდან.
როგორ დავიცვათ თავი?
- გამოიყენე მხოლოდ სანდო პლატფორმები (დამოწმებული კრიპტობირჟები).
- ყოველთვის გადაამოწმე URL და გვერდის სერთიფიკატები.
- არასდროს გაუზიარო შენი კერძო გასაღები (private key).
- გამოიყენე ორ-ფაქტორიანი ავტორიზაცია და პაროლების მენეჯერი.
- თავი შეიკავე უცნობი ბმულების ან ფაილების გახსნისგან.
კრიპტოვალუტის რეგულაცია საქართველოში
საქართველო ხშირად ხვდება ყურადღების ცენტრში, როგორც კრიპტოვალუტის მაინინგისთვის ხელსაყრელი ქვეყანა. თუმცა, რამდენად მკაცრია აქ რეგულაციები და როგორია მთავრობის დამოკიდებულება?
დღევანდელი მდგომარეობა
ამ დროისთვის საქართველოში კრიპტოვალუტის გამოყენება ლეგალურია, თუმცა ის არ ითვლება ოფიციალურ გადახდის საშუალებას. ადამიანებს შეუძლიათ ვიყიდონ, შეინახონ ან ვაჭრონ კრიპტოვალუტით, მაგრამ მთავრობა არ არის პასუხისმგებელი მის დაცვაზე. ასევე არ არსებობს მკაფიო საგადასახადო სტრუქტურა კრიპტოსთვის, თუმცა ხშირად ხდება მისი გამოყენება ბიზნესში.
მომავალი რეგულაციები
ევროკავშირის რეგულაციების გავლენა, განსაკუთრებით MiCA (Markets in Crypto-Assets), შეიძლება მომავალში საქართველოშიც განხორციელდეს. სერიოზული საუბარი მიმდინარეობს AML (Anti-Money Laundering) პოლიტიკის გამკაცრებაზე, რაც კრიპტოპლატფორმებს დაავალდებულებს მომხმარებლების იდენტიფიკაციას.
რა არის NFT და როგორ უკავშირდება კრიპტოვალუტას?
NFT (Non-Fungible Token) ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული კრიპტოსექციაა ბოლო წლებში. მაგრამ ბევრს გაუჭირდა მისი გაგება. მოდი მარტივად ავხსნათ.
NFT-ის განმარტება
NFT არის უნიკალური ციფრული აქტივი, რომელიც არ შეიძლება იყოს გამცვლელი სხვა აქტივზე 1:1 თანაფარდობით. ეს შეიძლება იყოს ციფრული ხელოვნება, მუსიკა, ვიდეო, ვირტუალური ქონება თამაშში და სხვა.
როგორ მუშაობს NFT?
NFT-ები იყენებენ ბლოკჩეინს (უმეტესად Ethereum-ს) და თითოეულ NFT-ს გააჩნია უნიკალური კოდი, რომელიც ადასტურებს მის მფლობელობას და წარმოშობას. ეს კოდი არ შეიძლება იყოს გასაღრმავებული ან გაყალბებული.
NFT-ები და კრიპტოვალუტა
NFT-ს შესაძენად საჭიროა კრიპტოვალუტა, უმეტესად ETH (Ethereum). ისინი იყიდება სპეციალურ ბაზრებზე, როგორიცაა OpenSea ან Rarible. ეს ურთიერთობა აჩვენებს, როგორ შეიქმნა სრულიად ახალი ეკონომიკა კრიპტოვალუტის გარშემო.
DeFi (დეცენტრალიზებული ფინანსები) — ფინანსების მომავალი
DeFi, ანუ დეცენტრალიზებული ფინანსები, არის ახალი ფინანსური ეკოსისტემა, რომელიც აგებულია ბლოკჩეინის ტექნოლოგიაზე და არ საჭიროებს ტრადიციულ ბანკებს ან ფინანსურ შუამავლებს. ეს არის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი სფერო კრიპტოვალუტის სამყაროში.
რა არის DeFi?
DeFi საშუალებას აძლევს მომხმარებლებს ისარგებლონ ფინანსური სერვისებით — როგორიცაა სესხი, დაზღვევა, ვაჭრობა, ინვესტირება — უშუალოდ, კოდით რეგულირებული კონტრაქტებით. არ არის საჭირო ბანკში მისვლა ან დოკუმენტაციის შევსება. ყველაფერს აკეთებ ონლაინ, უსაფრთხოდ და ანონიმურად.
DeFi-ის პლატფორმები და გამოყენება
- Uniswap — დეცენტრალიზებული კრიპტო გაცვლა.
- Compound — კრიპტოს სესხის პლატფორმა.
- Aave — სესხებისა და სესხების გაცემის DeFi სისტემა.
ეს პლატფორმები ეფუძნება Ethereum-ის ბლოკჩეინს და იყენებენ სმარტ-კონტრაქტებს, რაც გამორიცხავს ადამიანურ შეცდომას ან მოტყუებას.
რისკები DeFi-ში
- სმარტ-კონტრაქტების ხარვეზები — კოდში შეცდომა შეიძლება ექსპლუატირებულ იქნას.
- ხარჯების მერყეობა — Ethereum-ზე ტრანზაქციის საფასური (gas fee) ზოგჯერ ძალიან ძვირი ხდება.
- მომხმარებლის პასუხისმგებლობა — არავინ დაგიბრუნებს თანხას, თუ მისამართი არასწორად შეიყვანე.
კრიპტოვალუტის მომავალი — ტენდენციები და პროგნოზები
მიუხედავად იმისა, რომ კრიპტოვალუტები ჯერ კიდევ შედარებით ახალი ტექნოლოგიაა, უკვე აშკარად ჩანს მისი გავლენა ფინანსურ სექტორზე. როგორი იქნება მისი მომავალი?
გლობალური მიღება
მსოფლიოში უფრო და უფრო მეტი ქვეყანა იწყებს კრიპტოვალუტების ლეგალიზაციას და რეგულირებას. ელ-სალვადორი პირველი სახელმწიფო გახდა, რომელმაც ბიტკოინი ოფიციალურ ვალუტად მიიღო. ამას შესაძლოა სხვა განვითარებადი ქვეყნები მიჰყვნენ.
CBDC — ცენტრალური ბანკის ციფრული ვალუტა
მთავრობები ქმნიან საკუთარ კრიპტოვალუტებს, რომელთაც ეწოდებათ CBDC (Central Bank Digital Currency). მაგალითად, ჩინეთს უკვე აქვს ე.წ. ციფრული იუანი. ეს აჩვენებს, რომ კრიპტოვალუტა მხოლოდ კერძო სექტორის ინტერესში აღარ რჩება.
მეტავერსი და ვირტუალური ეკონომიკა
კრიპტოვალუტა განუყოფელია მეტავერსისგან — ვირტუალური სამყარო, სადაც შესაძლებელია ციფრული ქონების ფლობა და გაცვლა. ასეთ სამყაროში, კრიპტო იქნება ერთადერთი ვალუტა, რომელიც უზრუნველყოფს ეკონომიკურ ინტერაქციებს.
როგორ დავიწყოთ კრიპტოვალუტით ინვესტირება?
თუ ამ სტატიის კითხვის შემდეგ გინდა, რომ კრიპტოვალუტაში ინვესტიცია დაიწყო, რამდენიმე მარტივი ნაბიჯია, რომელიც უნდა გაითვალისწინო.
1. განათლება და კვლევა
არ იჩქარო ფულის ჩადება მხოლოდ იმიტომ, რომ სხვები აკეთებენ ამას. კარგად გაიგე კონკრეტული ვალუტის ტექნოლოგია, გუნდი, მიზნები და ისტორია.
2. აირჩიე პლატფორმა და გახსენი ანგარიში
შეარჩიე სანდო კრიპტობირჟა — Binance, Coinbase, Bitstamp და გახსენი ანგარიში. დააკავშირე საბანკო ბარათი ან PayPal.
3. შეიძინე პირველი კრიპტოვალუტა
დაიწყე მცირე თანხით — 20–50 ლარი საკმარისია გამოცდილების მისაღებად. ბიტკოინის ან ეთერიუმის შეძენა შესაძლებელია ნაწილობრივაც — არ გჭირდება მთელი მონეტის ყიდვა.
4. შეინახე უსაფრთხოდ
გადააგზავნე მონეტა შენს პირად საფულეში — ციფრულში ან ფიზიკურში. არ დატოვო თანხა ბირჟაზე დიდი ხნით.
5. გრძელვადიანი პერსპექტივა
ინვესტირება კრიპტოვალუტაში არ არის სწრაფი გამდიდრების გზა. უფრო მეტიც, ამას ხშირად მოითხოვს მოთმინება და სტრატეგია.
რატომ უნდა აინტერესებდეს ეს დამწყებებს?
თუ აქამდე კრიპტოვალუტა მხოლოდ “გეიკების” საქმე გეგონა — დაფიქრდი თავიდან. მომავლის ფული უკვე აქ არის და ის სწრაფად ხდება ყოველდღიური ცხოვრების ნაწილი. წარმოგიდგენია, რომ მომავალში ლარით აღარ ივაჭრებ, არამედ შენი ელექტრონული საფულიდან გადარიცხავ Ethereum-ს? ეს შესაძლოა მალე რეალობად იქცეს.
დამწყებებისთვის დღეს კრიპტოვალუტაში ჩართვა ბევრად მარტივია ვიდრე 5 წლის წინ. არ გჭირდება ტექნიკური ცოდნა ან ასობით დოლარი. მხოლოდ ცოდნა, სიფრთხილე და სურვილია საჭირო.
დასკვნა
კრიპტოვალუტა არ არის უბრალოდ მოდა — ეს ტექნოლოგიური რევოლუციაა, რომელიც ცვლის იმას, თუ როგორ ვფლობთ, ვგზავნით და ვფრთხილობთ ჩვენს ფულთან. ის გვაძლევს თავისუფლებას ბანკებისგან, დაბალ საკომისიოებს, და შესაძლებლობას ვიყოთ ნაწილი ახალი გლობალური ეკონომიკის.
თუ ხარ დამწყები — დაწყება არც ისე რთულია. ისწავლე, დაიწყე მცირე ნაბიჯებით და იყავი სიფრთხილით სავსე. დღესდრეობით კრიპტოვალუტაში ჩართვა ნიშნავს მომავლის ნაწილად ყოფნას.
ხშირად დასმული კითხვები (FAQ)
1. რა განსხვავებაა ბიტკოინსა და ეთერიუმს შორის?
ბიტკოინი არის კრიპტოვალუტა, რომელიც შექმნილია როგორც ციფრული ფული. ეთერიუმი კი არის პლატფორმა სმარტ-კონტრაქტებისთვის და დეცენტრალიზებული აპლიკაციებისთვის.
2. როგორ შევინახო კრიპტოვალუტა უსაფრთხოდ?
საუკეთესო მეთოდია “cold wallet” — ფიზიკური საფულე, რომელიც არ უკავშირდება ინტერნეტს და მინიმუმამდე დაჰყავს ჰაკის რისკი.
3. რამდენი ფულია საჭირო დასაწყებად?
შეგიძლია დაიწყო 20–50 ლარითაც. კრიპტოვალუტა იყიდება ნაწილობრივაც, არ გჭირდება მთელი ბიტკოინის შეძენა.
4. შეიძლება თუ არა კრიპტოს გამოყენება საქართველოში გადახდებისთვის?
ამ ეტაპზე არა ოფიციალურად, თუმცა რიგი ბიზნესები უკვე იღებენ კრიპტოს როგორც გადახდის საშუალებას.
5. რა არის მაინინგი და შემიძლია თუ არა თვითონ დავიწყო?
მაინინგი არის კრიპტოვალუტის ტრანზაქციების დამტკიცება კომპიუტერით. სახლში ამის კეთება რთულია და ძვირი, თუმცა არსებობს სხვა გზებიც, როგორიცაა staking ან cloud mining.
